Snoezelen in de dementiezorg

Snoezelen is een belevingsgerichte zorgvorm die mensen met dementie helpt ontspannen door middel van zintuiglijke stimulatie. Door prikkels zoals licht, geluid, geur, tast en smaak aan te bieden, kan snoezelen bijdragen aan ontspanning, veiligheid en minder onrust. Dit kan in een speciale snoezelruimte of door mobiel te snoezelen.

Snoezelen in de dementiezorg

Mensen met dementie ervaren vaak gevoelens van onrust, onveiligheid en hebben moeite met communiceren. Een manier om hen te kalmeren en ondersteunen is snoezelen. Bij dementie verschuift de focus naar het lichaam en lichamelijke prikkels.   Snoezelen speelt hierop in door zintuigen, zoals gehoor, zicht, reuk, tast en smaak op een subtiele en positieve manier te stimuleren. Deze zintuiglijke prikkels dragen bij aan ontspanning en het verbeteren van het emotionele welzijn.

In deze blog gaan we dieper in op wat snoezelen precies is, hoe sensorische stimulatie bij dementie werkt, wat een snoezelruimte inhoudt en welke hulpmiddelen bijdragen aan een succesvolle snoezelervaring.

Sensorische informatieverwerking bij dementie

Sensorische informatieverwerking gaat over het omgaan met prikkels die via zintuigen binnenkomen. Bij mensen met dementie raakt dit proces verstoord: ze hebben vaker moeite met het filteren en interpreteren van prikkels. Het gevolg is overprikkeling en dit leidt tot stress en gedragsveranderingen zoals onrust, angst of agressie. 

Aan de andere kant kunnen mensen met dementie ook onderprikkeld raken. In dat geval komt er te weinig informatie binnen, wat leidt tot moeizaam contact maken en passiviteit.

In beide gevallen, bij overprikkeling én onderprikkeling, kan snoezelen een waardevolle methode zijn om mensen met dementie te helpen zich beter te voelen, te ontspannen en contact te maken met hun omgeving.

Wat zijn snoezelmaterialen?

Voor elk zintuig zijn speciale snoezelmaterialen ontwikkeld. Deze materialen stimuleren op een veilige manier de zintuigen:

• Zien: visuele prikkels die kalmerend werken. Denk aan lavalampen, projectoren, spiegelbollen en natuurfilms met rustgevende beelden.
• Horen: geluidsprikkels zoals zachte rustgevende muziek, regenmakers of muziekkussens zorgen voor ontspanning en kunnen herinneringen aan vroeger oproepen.
• Voelen: tactiele materialen bevorderen het lichaamsbesef en geven comfort. Voorbeelden zijn luchtblazers, schommels, een warm bad, friemelmaterialen, poppen, knuffels, pittenzakjes of zand.
• Ruiken: geuren roepen sterke herinneringen op. Aromatherapie, wierook, bloemen of de geur van vers bereid eten kunnen positieve emoties stimuleren.
• Smaak: bekende smaken kunnen het eetmoment prettig maken of herinneringen activeren. Denk aan kleine hapjes, drankjes of typische smaken van vroeger

Wat is het verschil tussen een snoezelruimte en mobiel snoezelen?

Snoezelen kan op verschillende manieren worden toegepast:

• Mobiel snoezelen vindt plaats in de eigen kamer of leefomgeving. Dit is ideaal voor mensen die minder mobiel zijn.
• Een snoezelruimte is een speciaal ingerichte ruimte die volledig gericht is op zintuiglijke stimulatie. Hier kunnen licht, geluid en materialen optimaal worden afgestemd voor de beste ervaring.

Beide vormen hebben voordelen, afhankelijk van de situatie.

Praktische hulpmiddelen voor snoezelen bij dementie

Hieronder vind je een aantal praktische hulpmiddelen die kunnen bijdragen aan een effectieve snoezelervaring:

• ZEN Zorgstoel – Deze instelbare schommelstoel biedt ontspanning en vermindert onrust. Dankzij het verrijdbare onderstel is hij ook geschikt voor mobiel snoezelen.

• (Draagbare) LED-projector – Projecteert rustgevende lichteffecten op wanden en plafonds. Ideaal om snel een snoezelomgeving te creëren. Kies voor een projector met licht- en geluidsfunctie voor een complete ervaring.

• Bubbelbuizen – Creëer een visueel schouwspel van gekleurde luchtbelletjes. Ze trekken de aandacht en werken kalmerend.

• Aromaverspreider – Voor het toepassen van aromatherapie. Kies voor een stille geurverspreider die makkelijk te verplaatsen is. Kies voor herkenbare geuren zoals lavendel, mandarijn, sinaasappel, vanille, bergamot, dennengeur of kaneel.

• Verzwaringsdeken – Deze dekens bieden diepe drukstimulatie. Dit zorgt voor ontspanning, veiligheid en rust.

Voor een complete oplossing zijn er ook snoezelkarren beschikbaar: verplaatsbare karren vol materialen die in elke ruimte kunnen worden ingezet. In combinatie met de verrijdbare ZEN Zorgstoel vormt dit de ultieme mobiele snoezeloplossing. Het gebruik van een verzwaringsdeken in deze stoel kan voor sommige mensen extra prettig voelen.

Conclusie

Snoezelen is een waardevolle interventie binnen de dementiezorg. Door het stimuleren van de zintuigen op een rustige en positieve manier ontstaat ontspanning, contact en welzijn. Of het nu gaat om een vaste snoezelruimte of mobiel snoezelen in de eigen omgeving: met de juiste materialen is het een krachtig middel om mensen met dementie te bereiken.

Meer weten over snoezelen met de ZEN Zorgstoel? Lees dan hier het ervaringsverhaal van Tineke Kuivenhoven. Tineke is werkzaam bij ‘s Heeren Loo in Noordwijk en betrokken bij de snoezelruimte ‘Droomdal’.

Of vraag direct een proefplaatsing aan om het effect van de ZEN Zorgstoel in uw eigen snoezelomgeving te ervaren.